Institut Biologi Tropika dan Pemuliharaan (IBTP), Universiti Malaysia Sabah (UMS), terus mengukuhkan kedudukannya sebagai peneraju dalam bidang penyelidikan endokrinologi hidupan liar dengan memperluaskan kerjasama antarabangsa bersama Fakulti Perubatan Veterinar, Universiti Chiang Mai (CMU), Thailand.

Kerjasama antara dua institusi ini telah dimeterai melalui Surat Niat (LoI) baru-baru ini di Fakulti Perubatan Veterinar, CMU.

Antara bentuk kerjasama yang akan dijalankan termasuklah pembangunan kapasiti kakitangan Makmal Endokrinologi IBTP, pertukaran pelajar dan penganjuran seminar antarabangsa.

Menurut Pengarah IBTP, Profesor Madya Dr. Fiffy Hanisdah Saikim, perkongsian strategik ini akan memberikan impak besar dalam bidang fisiologi pemuliharaan hidupan liar di Borneo.

“Dengan menggabungkan kepakaran IBTP dalam penyelidikan biodiversiti tropika dan pengalaman kakitangan CMU dalam sains veterinar dan kesihatan hidupan liar, IBTP akan lebih berupaya untuk menyumbang dalam usaha memulihara biodiversiti di Sabah.

“Perkongsian ini adalah bukti komitmen kami untuk meningkatkan usaha pemuliharaan biodiversiti melalui kerjasama antarabangsa,” katanya.

Fiffy turut memaklumkan, International Sympositerum on Conservation Biology and Biodiversity yang telah diadakan julung kalinya pada 22 November lalu akan diadakan sebagai acara tahunan yang diadakan secara bergilir antara UMS dan CMU.

“Simposium sulung tahun ini yang berlangsung di CMU berfungsi sebagai platform penting untuk bertukar idea, berkongsi penemuan penyelidikan, dan membina jaringan bagi menangani cabaran pemuliharaan global.

“Simposium kedua dijadualkan berlangsung di UMS pada tahun 2025, akan menjadi peluang untuk menonjolkan keunikan kepelbagaian biodiversiti Sabah dan usaha pemuliharaannya,” katanya.

Usaha kolaborasi berkaitan penyelidikan hidupan liar ini katanya turut disokong menerusi pelancaran Makmal Endokrinologi Hidupan Liar pertama di Borneo pada bulan Jun 2023 hasil kerjasama IBTP dengan Smitsonian Conservation Biology Institute (SCBI).

“Kewujudan makmal ini telah membuka peluang kepada para penyelidik tempatan dan antarabangsa untuk lebih memahami kesan perubahan habitat, iklim dan pengurusan hidupan liar terhadap fisiologi haiwan.

“Justeru itu, setinggi-tinggi penghargaan diucapkan kepada pihak SCBI kerana telah melatih dua kakitangan IBTP, iaitu Ketua Penolong Pegawai Sains, Mohd. Afifi Mohd Nasir dan Penolong Pegawai Sains, Stevson Justin A untuk menjalankan makmal endokrinogi hidupan liar IBTP,” ujar Fiffy.

Dalam perkembangan lain, projek pertama yang kini dijalankan oleh Makmal Endokrinologi Hidupan Liar adalah untuk melihat kesan kaedah pengurusan terhadap tahap hormon kortisol gajah Borneo di ladang kelapa sawit di Sabah.

Projek tersebut ditaja oleh dana dalaman UMS, Skim Lantikan Pensyarah Baru (SLPB) yang diketuai oleh pensyarah kanan IBTP, Dr. Nurzhafarina Othman.

Universiti Malaysia Sabah (UMS) through Borneo Tourism Research Centre (BTRC), Faculty of Business, Economics and Accountancy (FBEA) in collaboration with the Sabah Birdwatchers Association (SBA), successfully organized the three-day Seabirds Identification Workshop recently.

According to BTRC Director, Associate Professor Dr. Balvinder K. Kler, the event which is also supported by the Sabah Tourism Board (STB) and JETAMA Sdn. Bhd. was part of UMS’s 30th anniversary celebrations.

“A total of 51 participants attended this workshop consisting of Sabahan tourist guides and independent birding enthusiasts including one participant from Singapore.

“The initiative aimed to enhance birdwatching skills while highlighting its importance as a niche ecotourism activity in Sabah,” she said.

She added that for this workshop, a well-known field ornithologist, David Bakewell was flown in for this course to train the participants at UMS.

“Day one was a packed programme covering the identification of terns, skuas and gulls in the morning, proceeding to the identification of shearwater, petrels, frigatebirds and boobies in the afternoon.

“A field trip to Mantanani island, off Kota Belud on day two did not disappoint as participants were delighted by large numbers of frigatebirds including Lesser and Christmas Frigatebirds just as they left the Kampung Rampayan Laut jetty,” she said.

Balvinder noted that since birdwatching is a lucrative niche ecotourism market in Sabah and there is a need for more birdwatching guides, SBA and UMS have collaborated since 2022 to encourage birdwatching as a hobby amongst students and locals to understand the value of habitat conservation.

“Identification workshops so far have included Shorebirds in 2022, Raptors in 2023, and this year on Seabirds.

“In line with the UMS slogan, "Leading Towards Innovative Societies", UMS continues to engage with NGOs like SBA to provide the avenue for our youth in the tourism industry to enhance their skills and knowledge.

“Several participants were younger guides who will receive Continuous Tourism Related Education (CTRE) certification from the Ministry of Tourism, Arts and Culture (MOTAC) for this course,” she said, while adding that more birdwatching courses are in the works targeting community-based tourism players, as well as a forum with international experts next year.

Meanwhile, SBA President, Ron Pudin said SBA aiming to provide future birders with a better platform to pursue their interest, especially the junior or school levels exposure.

“This includes spreading the message that birdwatching is a healthy activity which promotes the well-being for individuals and families.

“We are very glad that the outing made a record of sorts as 52 in total which is the largest group of birders congregated on Mantanani island at one time,” he said while commenting on the second day trip to Mantanani Island.

On the final day, participants reviewed photographs taken during the field trip in relation to knowledge gained in class.

They also learnt more about the intricacies of the ebird app hosted by the Cornell Ornithology Lab, USA, which acts as a publicly available record of the value of a place as a birding location where enthusiasts contribute sightings, log species and numbers observed and keep checklists.

Program UpayaKPT@Sepanggar yang berlangsung di Kg. Kobuni, Inanam berjaya mencapai matlamat menerusi penglibatan komuniti kampung yang menyertai kursus yang dianjurkan baru-baru ini.

Menurut Timbalan Menteri Pendidikan Tinggi, Datuk Ts. Mustapha Sakmud, program UpayaKPT adalah satu usaha dan inisiatif Kementerian Pendidikan Tinggi (KPT) bertujuan untuk merakyatkan hasil penyelidikan institusi pengajian tinggi (IPT) agar ia dapat dimanfaatkan oleh komuniti bagi pembangunan komuniti.

“Menerusi program UpayaKPT, pelbagai aktiviti seperti kursus pendek komuniti dilaksanakan bagi meningkatkan kemahiran dan pembangunan kapasiti dalam masyarakat.

“KPT khususnya Universiti Malaysia Sabah (UMS) akan melaksanakan beberapa projek komuniti berasaskan pendekatan pemindahan ilmu dan teknologi kepada masyarakat,” katanya.

Katanya, projek komuniti berasaskan pendekatan knowledge transfer programme (KTP) seperti penanaman sayuran secara akuaponik, penghasilan baja kompos, penghasilan bongkah cendawan dan batik tanah liat yang dilaksanakan pihak UMS bukan sahaja bertujuan untuk meningkatkan ilmu dan kemahiran komuniti di Kg. Kobuni tetapi juga dilihat berupaya membantu untuk menjana dan meningkatkan pendapatan komuniti.

“Pelaksanaan projek-projek sebegini adalah selaras dengan aspirasi KPT untuk memperkasa komuniti melalui program pemindahan dan perkongsian ilmu kerana hasil penyelidikan dan keilmuan yang dijana di IPT perlu dipulangkan semula kepada masyarakat supaya limpahan kejayaan dan manfaat IPT turut dinikmati oleh komuniti selaras dengan konsep Malaysia MADANI,” ujarnya yang juga Ahli Parlimen Sepanggar.

Beliau turut berkesempatan melawat kursus yang sedang dikendalikan oleh penyelidik UMS dan menyantuni peserta kursus.

Terdahulu, Naib Canselor UMS, Profesor Datuk Dr. Kasim Hj. Mansor berkata program ini adalah kesinambungan daripada program yang berjaya dilaksanakan sebelum ini di Kg. Darau, yang mana pelbagai kursus kemahiran telah ditawarkan kepada masyarakat setempat dengan impak yang amat positif.

“Pada program di Kg. Kobuni ini, kita sekali lagi membawa pengisian yang relevan dan praktikal untuk keperluan masyarakat.

“Saya amat berbangga melihat warga UMS menggunakan ilmu mereka untuk mencipta impak positif dalam kehidupan komuniti,” ujarnya.

Teks ucapan beliau dibacakan oleh Timbalan Naib Canselor (Penyelidikan dan Inovasi) UMS, Prof. Ir. Dr. Rosalam Hj. Sarbatly.

Tambahnya, kursus-kursus ini tidak sekadar bertujuan memberikan ilmu, tetapi juga berhasrat membantu meningkatkan taraf hidup masyarakat setempat.

Beliau juga percaya, dengan bimbingan daripada tenaga pakar UMS, peserta kursus ini dapat menjadikan kemahiran ini sebagai sumber pendapatan tambahan

“Program seperti ini menjadi bukti bahawa kolaborasi antara universiti, kementerian, dan komuniti mampu menghasilkan impak yang besar.

“Dalam usaha kita mencapai matlamat Pembangunan Lestari (SDG), program seperti UpayaKPT@Sepanggar memainkan peranan penting dalam melahirkan komuniti yang berdikari, celik ilmu, dan berdaya saing.

“Saya yakin, penglibatan ini akan memperkukuh kepercayaan masyarakat kepada universiti sebagai institusi yang bukan sahaja mencipta ilmu tetapi juga berkongsi manfaatnya dengan komuniti,” katanya.

Hadir sama pada majlis tersebut Pendaftar UMS, Luqman Ridha Anwar; Ketua Penolong Pengarah, Bahagian Hubungan Industri, Jabatan Pendidikan Tinggi, Shainth Subramaniam; Penolong Naib Canselor (Jaringan Industri dan Komuniti) UMS, Prof. Dr. Coswald Stephen Sipaut @ Mohd. Nazri; Pengarah Pusat Kelestarian Libatsama Masyarakat, Ts. Dr. Ag. Sufiyan Abd. Hamid dan Ketua Kampung Kobuni, Aji Rombuton.

Seramai 20 pelajar Universiti Malaysia Sabah (UMS) terpilih sebagai penerima pertama Biasiswa Kedutaan China.

Para penerima yang terdiri daripada pelajar pelbagai fakulti menerima biasiswa tersebut daripada Duta Besar China ke Malaysia, Ouyang Yujing dalam satu majlis yang berlangsung di UMS.

Menurut Naib Canselor UMS, Prof. Datuk Dr. Kasim Hj. Mansor, sumbangan biasiswa tersebut menjadikan UMS sebagai universiti awam pertama di Malaysia menerima Biasiswa Kedutaan China.

“Pemberian biasiswa daripada Kedutaan Besar China di Malaysia merupakan satu pengiktirafan kepada UMS dalam mengukuhkan hubungan akademik antara kedua-dua negara.

“Biasiswa yang ditawarkan bukan sahaja menyediakan bantuan kewangan tetapi membuka pintu kepada peluang untuk pertukaran budaya dan kerjasama antarabangsa.

“Kita memang ada hubungan yang baik dengan China, jadi dengan pemberian biasiswa ini akan merapatkan lagi hubungan kedua-dua negara,” katanya ketika ditemui media pada Majlis Penyampaian Biasiswa Kedutaan China kepada pelajar UMS.

Tambah beliau, ini sekali gus merupakan sokongan daripada Kedutaan Besar China di Malaysia kerana UMS mempunyai kepakaran, sumber, kapasiti untuk melahirkan graduan bakal pemimpin masa depan, inovator, dan penyumbang kepada pembangunan negeri dan negara.

“Sokongan daripada pihak kedutaan bakal memastikan pelajar terpilih, terutamanya daripada keluarga B40, berpeluang untuk mengejar impian mereka tanpa bebanan atau kekangan kewangan.

“Justeru, UMS merakamkan penghargaan kepada pihak Kedutaan China kerana telah memilih UMS dan kita mengharapkan pada tahun hadapan lebih ramai lagi pelajar akan mendapat biasiswa seumpama ini,” ujar beliau.

Hadir sama pada majlis tersebut Konsul Jeneral Republik Rakyat China di Kota Kinabalu, Huang Shifang; Penolong Naib Canselor (Jaringan Industri dan Komuniti) UMS, Prof. Dr. Coswald Stephen Sipaut @ Mohd. Nazri; dan Pengarah Confucius Institute UMS, Dr. Chiew Tung Moi (Malaysia) dan Profesor Madya Dr Huang Yuehuwa (China).